Depresja a osobowość

Zarówno zaburzenia osobowości, jak i depresja są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych we współczesnym świecie. Poszukując odpowiedzi na pytanie o przyczynę rozwijania się depresji, odnajdujemy wiele bardzo różnorodnych koncepcji. Obok teorii genetycznych istnieją również teorie wskazujące na rolę cech osobowości oraz klinicznych zaburzeń osobowości w procesie rozwijania się depresji.

Zaburzenia osobowości i zaburzenia depresyjne w sposób nierozerwalny łączą się ze sobą – to właśnie zaburzenia osobowości są jednym z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń psychicznych współwystępujących z depresją. Wymiarem osobowości, który wydaje się mieć szczególnie silne znaczenie w powstawaniu i przebiegu zaburzeń depresyjnych, jest neurotyzm, natomiast wśród klinicznych zaburzeń osobowości najczęściej występują z depresją zaburzenia osobowości borderline oraz zaburzenia z wiązki C (osobowość unikająca, zależna, obsesyjno-kompulsyjna), a także osobowość histrioniczna.

Istnieje wiele modeli wyjaśniających zależność pomiędzy tymi zaburzeniami, m.in. model podatności genetycznej, model „blizny”, model „koagregacji”, model patoplastyczności czy teoria neurorozwojowa. Należy również zwrócić uwagę na zjawisko przenikania się objawów zaburzeń osobowości i depresji, które mogą powodować trudności w ocenie i prowadzić do błędów diagnostycznych. W niniejszej pracy dokonano przeglądu literatury przedmiotu w zakresie zjawiska współwystępowania tych dwóch zaburzeń oraz potencjalnego wpływu współchorobowości na proces leczenia i podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie o kierunek tej zależności – czy zaburzenia osobowości wpływają na rozwój depresji, są skutkiem depresji czy raczej zupełnie niezależnymi zjawiskami.